Thị trường Stablecoin toàn cầu bước vào chu kỳ tăng lên mới do quy định điều chỉnh

Gần đây, Mỹ và Hồng Kông lần lượt ban hành các đạo luật liên quan đến Stablecoin, đánh dấu việc thị trường tài sản số toàn cầu chính thức bước vào giai đoạn tăng lên mới được thúc đẩy bởi sự quản lý. Những quy định này không chỉ lấp đầy khoảng trống trong việc quản lý Stablecoin gắn với tiền pháp định mà còn cung cấp cho thị trường một khung pháp lý rõ ràng về tuân thủ, bao gồm tách biệt dự trữ tài sản, đảm bảo khả năng hoàn lại và các yêu cầu tuân thủ chống rửa tiền, hiệu quả giảm thiểu rủi ro hệ thống như khủng hoảng hay hành vi gian lận.

Bài viết này sẽ phân tích sâu hai dự luật quan trọng về khung chính, kết hợp với dự đoán định lượng, toàn diện dự báo về quỹ đạo tăng trưởng của stablecoin đô la tuân thủ trong mười năm tới và tác động của nó đến việc tái cấu trúc hệ sinh thái blockchain.

Một, Động lực và phân tích định lượng về sự tăng lên của stablecoin theo luật Mỹ

Luật "Đổi mới và Quản lý Stablecoin" của Mỹ (GENIUS Act) đã được thông qua tại Thượng viện vào tháng 5 năm 2025, đánh dấu một bước tiến lớn trong việc quản lý stablecoin ở Mỹ. Luật này xây dựng một khuôn khổ quản lý chi tiết cho các tổ chức phát hành stablecoin, yêu cầu các bên phát hành phải nắm giữ ít nhất 1:1 tài sản có tính thanh khoản cao làm dự trữ, bao gồm tiền mặt đô la, trái phiếu chính phủ Mỹ ngắn hạn hoặc quỹ thị trường tiền tệ của chính phủ, đồng thời phải chịu kiểm toán định kỳ và tuân thủ các yêu cầu về chống rửa tiền và hiểu biết khách hàng. Hơn nữa, luật này cấm việc cung cấp lãi suất cho stablecoin, hạn chế các nhà phát hành nước ngoài tham gia thị trường Mỹ, và quy định rõ ràng rằng stablecoin không phải là chứng khoán cũng không phải là hàng hóa, cung cấp một vị trí pháp lý rõ ràng cho tài sản kỹ thuật số. Luật này nhằm tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, phòng ngừa rủi ro tài chính, đồng thời tạo ra một môi trường quản lý ổn định cho đổi mới trong lĩnh vực công nghệ tài chính.

Việc thi hành đạo luật này dự kiến sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đối với cấu trúc thị trường tiền mã hóa toàn cầu. Đầu tiên, việc đầu tư vào các tài sản đô la có tính thanh khoản cao không được phép sinh lãi sẽ trực tiếp có lợi cho việc phát hành trái phiếu Mỹ, làm cho stablecoin trở thành kênh phân phối quan trọng cho trái phiếu Mỹ. Cơ chế này không chỉ giảm bớt áp lực tài chính từ thâm hụt ngân sách của Mỹ mà còn củng cố vị thế thanh toán quốc tế của đô la thông qua kênh tiền kỹ thuật số. Thứ hai, một khuôn khổ quản lý rõ ràng có thể thu hút nhiều tổ chức tài chính và công ty công nghệ tham gia vào lĩnh vực stablecoin, thúc đẩy sự đổi mới và nâng cao hiệu quả của hệ thống thanh toán. Tuy nhiên, đạo luật cũng gây ra một số tranh cãi, chẳng hạn như xung đột lợi ích tiềm ẩn do gia đình Trump tham gia vào ngành công nghiệp tiền mã hóa, cũng như các vấn đề phối hợp quản lý quốc tế có thể phát sinh từ việc hạn chế các nhà phát hành nước ngoài. Dù vậy, đạo luật này cung cấp sự đảm bảo thể chế cho sự phát triển của stablecoin, đánh dấu một bước tiến quan trọng của Mỹ trong cuộc cạnh tranh quản lý tài sản kỹ thuật số toàn cầu.

Theo dự đoán của một cơ quan tài chính, trong bối cảnh lộ trình quy định rõ ràng, tổng giá trị thị trường stablecoin toàn cầu sẽ tăng lên từ 230 tỷ USD vào năm 2025 đến 1,6 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Đáng chú ý, dự đoán này bao gồm hai giả định chính: Thứ nhất, stablecoin tuân thủ quy định sẽ tăng tốc thay thế các kênh thanh toán xuyên biên giới truyền thống, tiết kiệm khoảng 40 tỷ USD chi phí chuyển tiền quốc tế mỗi năm; Thứ hai, lượng stablecoin bị khóa trong các giao thức tài chính phi tập trung sẽ vượt qua 500 tỷ USD, trở thành lớp thanh khoản cơ bản của DeFi.

Hai, vị trí đặc trưng của khung quy định stablecoin ở Hồng Kông

Chính quyền Đặc khu Hành chính Hồng Kông gần đây đã công bố "Quy định về Stablecoin" đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bố trí hệ thống trong lĩnh vực Web3.0. Quy định này thiết lập một hệ thống cấp phép cho việc phát hành Stablecoin, yêu cầu người phát hành phải có giấy phép của Cơ quan Quản lý Tài chính Hồng Kông và đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về quản lý tài sản dự trữ, cơ chế mua lại và kiểm soát rủi ro. Ngoài ra, Hồng Kông cũng dự định ra mắt hệ thống cấp phép kép cho giao dịch OTC và dịch vụ lưu ký trong vòng hai năm tới, nhằm hoàn thiện hệ thống giám sát toàn bộ chuỗi cho tài sản ảo. Những biện pháp này nhằm gia tăng bảo vệ cho nhà đầu tư, nâng cao tính minh bạch của thị trường và củng cố vị thế của Hồng Kông như một trung tâm tài sản số toàn cầu.

Ngân hàng Trung ương Hồng Kông dự định phát hành hướng dẫn vận hành về việc token hóa tài sản vật chất vào năm 2025, nhằm thúc đẩy quá trình token hóa trên chuỗi đối với các tài sản truyền thống như trái phiếu, bất động sản và hàng hóa. Thông qua công nghệ hợp đồng thông minh, các chức năng như phân chia lợi nhuận tự động, phân bổ lãi suất sẽ được thực hiện, Hồng Kông cam kết xây dựng một hệ sinh thái đổi mới kết hợp giữa tài chính truyền thống và công nghệ blockchain, mở ra không gian ứng dụng rộng lớn hơn cho sự phát triển của Web3.0. Dưới khung quản lý tại Hồng Kông, việc phát hành Stablecoin sẽ có xu hướng phát triển mạnh mẽ với nhiều đồng tiền và nhiều tình huống, củng cố thêm vị thế của Hồng Kông như một trung tâm tài chính công nghệ.

Dự thảo "Nghị định về Stablecoin" của Hồng Kông mặc dù tham khảo logic quản lý của Mỹ, nhưng trong các chi tiết thực hiện lại có sự khác biệt rõ rệt. Ví dụ, trong hệ thống cấp phép, quản lý tài sản dự trữ, cơ chế đổi lại và quản lý xuyên biên giới, cả hai nơi đều có những điểm đặc trưng và trọng tâm riêng.

Ba, sự phát triển của cấu trúc stablecoin toàn cầu dưới sự phối hợp quản lý

（一）Hiệu ứng tăng cường của đồng đô la ổn định trên toàn cầu

Dưới khuôn khổ quy định được thiết lập bởi luật pháp Mỹ, các stablecoin thanh toán phải được đảm bảo bằng trái phiếu kho bạc Mỹ, quy định này đã mang lại ý nghĩa chiến lược cho stablecoin đô la vượt ra ngoài phạm vi tiền điện tử. Về bản chất, các stablecoin này đã trở thành một kênh phân phối mới cho trái phiếu kho bạc Mỹ, xây dựng một hệ thống tuần hoàn tài chính độc đáo trên toàn cầu: khi người dùng toàn cầu mua stablecoin được định giá bằng đô la, các tổ chức phát hành cần phân bổ số tiền tương ứng thành tài sản trái phiếu kho bạc Mỹ, điều này không chỉ giúp dòng tiền quay trở lại Bộ Tài chính Mỹ mà còn vô hình chung củng cố độ rộng sử dụng của đô la trên toàn cầu. Cơ chế này có thể được coi là sự mở rộng toàn cầu của cơ sở hạ tầng tài chính đô la.

Từ góc độ thanh toán quốc tế, sự xuất hiện của Stablecoin đánh dấu sự chuyển đổi mô hình trong hệ thống thanh toán bằng đô la Mỹ. Trong mô hình truyền thống, việc lưu chuyển đô la qua biên giới phụ thuộc cao vào mạng lưới thanh toán liên ngân hàng, trong khi Stablecoin dựa trên blockchain lại được nhúng trực tiếp vào các hệ thống thanh toán phân tán tương thích dưới dạng "đô la trên chuỗi". Bước đột phá công nghệ này khiến khả năng thanh toán bằng đô la không còn bị giới hạn trong các tổ chức tài chính truyền thống. Điều này không chỉ mở rộng các tình huống sử dụng quốc tế của đô la mà còn đại diện cho sự hiện đại hóa nâng cấp chủ quyền thanh toán bằng đô la trong kỷ nguyên số, củng cố hơn nữa vị trí cốt lõi của nó trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.

（二）thách thức phối hợp quản lý ở châu Á

Mặc dù Hồng Kông là nơi đầu tiên thiết lập hệ thống giấy phép cho Stablecoin, nhưng Cơ quan Tiền tệ Singapore cũng đã cùng thời điểm giới thiệu "hộp cát Stablecoin" cho phép phát hành thử nghiệm các token gắn với các loại tiền pháp định hiện có. Việc chênh lệch quy định giữa hai nơi có thể dẫn đến hành vi "lựa chọn quy định" của các nhà phát hành, cần thiết lập tiêu chuẩn kiểm toán dự trữ thống nhất và cơ chế chia sẻ thông tin chống rửa tiền thông qua Diễn đàn Quản lý Tài chính ASEAN.

Hồng Kông và Singapore mặc dù có mục tiêu gần giống nhau trong chính sách quản lý Stablecoin, nhưng con đường thực hiện lại thể hiện sự khác biệt đáng kể. Hồng Kông áp dụng tư duy quản lý thận trọng hơn, Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông dự định thiết lập hệ thống giấy phép Stablecoin hợp pháp, định vị Stablecoin như "sản phẩm thay thế ngân hàng ảo", và tuân thủ nghiêm ngặt khung quản lý tài chính truyền thống. Ngược lại, Singapore theo đuổi quan niệm quản lý thử nghiệm, cho phép các thử nghiệm đổi mới kết nối token số với tiền tệ pháp định, dành không gian linh hoạt cho đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh, và tổng thể áp dụng thái độ quản lý chấp nhận sai sót.

Sự khác biệt trong quy định này có thể dẫn đến việc các tổ chức phát hành chọn lọc đăng ký để tránh sự kiểm tra nghiêm ngặt, hoặc tận dụng sự khác biệt trong tiêu chuẩn quy định để thực hiện các hoạt động chênh lệch giá, từ đó làm suy yếu hiệu lực kiểm tra của cơ chế gắn kết với tiền pháp định. Về lâu dài, nếu thiếu sự phối hợp, sự phân hóa này có thể làm hỏng tính công bằng trong quy định và tính nhất quán trong chính sách, thậm chí gây ra rủi ro cạnh tranh quy định khu vực, khiến hai khu vực rơi vào cạnh tranh tự tiêu hao. Hơn nữa, việc không thống nhất các tiêu chuẩn quy định có thể làm suy yếu quyền lực phát ngôn của châu Á trong hệ thống stablecoin toàn cầu, từ đó ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của Hồng Kông và Singapore với tư cách là các trung tâm tài chính quốc tế.

Hai cơ quan quản lý ở hai khu vực cần tăng cường phối hợp chính sách, tìm kiếm sự cân bằng tốt hơn giữa việc phòng ngừa rủi ro hệ thống và khuyến khích đổi mới tài chính, nhằm nâng cao ảnh hưởng tổng thể của châu Á trong quản trị tài chính số toàn cầu.

Kết luận: Sự rõ ràng trong quản lý mở ra thập kỷ vàng cho Stablecoin

Việc thực hiện chung của luật ổn định tiền tệ tại Mỹ và Hồng Kông đánh dấu sự chuyển mình từ quản lý tài sản kỹ thuật số phân mảnh sang hệ thống hóa. Stablecoin đô la tuân thủ sẽ đạt được sự tăng lên về số lượng trong vòng mười năm, trở thành cây cầu cốt lõi kết nối tài chính truyền thống với hệ sinh thái tiền mã hóa. Sự tiến hóa công nghệ của hạ tầng blockchain sẽ quyết định khả năng thu hút tối đa giá trị lợi nhuận trong khuôn khổ quản lý. Đối với nhà phát hành, việc xây dựng hệ thống stablecoin tương thích với nhiều chuỗi, nhiều loại tiền và nhiều quy định sẽ là chiến lược quan trọng để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh của thập kỷ tiếp theo.