Stablecoin: Sự trỗi dậy của thị trường nghìn tỷ đô la tiếp theo

Giới thiệu

Stablecoin như một sự mở rộng của các tình huống thanh toán blockchain, đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu và thanh toán xuyên biên giới. Hiện tại, stablecoin tập trung vẫn chiếm hơn 90% thị phần, trong đó USDT dẫn đầu. Mặc dù tổng giá trị thị trường của stablecoin đã vượt qua 150 tỷ USD, nhưng so với lượng tiền M1 200 nghìn tỷ USD theo báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang, chỉ chiếm 0,75%. Điều này có nghĩa là stablecoin vẫn có không gian phát triển lớn trong lĩnh vực thanh toán. Sự ra mắt của giao thức Taproot Assets đã mở ra những khả năng mới cho việc ứng dụng stablecoin trong các tình huống thanh toán nhỏ và tần suất cao, báo hiệu rằng việc áp dụng stablecoin như một phương tiện thanh toán thông thường sẽ sớm diễn ra trên quy mô lớn.

1. Stablecoin: Thị trường trị giá hàng triệu tỷ đô la trong tương lai

Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường Stablecoin cho thấy nó có triển vọng trở thành lĩnh vực tài chính trị giá hàng nghìn tỷ đô la tiếp theo. Hiện tại, giá trị thị trường của Stablecoin đã vượt quá 160 tỷ đô la, với khối lượng giao dịch hàng ngày trên 100 tỷ đô la. Các quốc gia hàng đầu đều đã ban hành các chính sách và quy định liên quan, nhiều tổ chức dự đoán rằng Stablecoin sẽ mang lại một thị trường mới trị giá hàng nghìn tỷ đô la, với phần lớn tăng trưởng đến từ ứng dụng thanh toán toàn cầu.

Stablecoin có thể được chia thành hai loại lớn: tập trung và phi tập trung. Hiện tại, stablecoin tập trung chiếm ưu thế, USDT và USDC lần lượt phát hành 114.46 tỷ và 34.15 tỷ đô la Mỹ stablecoin. Công ty Tether chỉ có quy mô 125 người nhưng có thể tạo ra 4.5 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận gộp hàng năm, thu hút nhiều tổ chức lớn tham gia.

Stablecoin tập trung đã được ứng dụng rộng rãi trong giao dịch và thanh toán trong hệ sinh thái tiền điện tử. Stablecoin phi tập trung chủ yếu được sử dụng trong vay mượn, với tài sản thế chấp chủ yếu là tài sản tiền điện tử. Mặc dù stablecoin đóng vai trò quan trọng trong giao dịch tiền điện tử và DeFi, nhưng việc kết hợp với thương mại thực vẫn còn ở giai đoạn đầu. Trong dài hạn, lĩnh vực ứng dụng có tiềm năng nhất của stablecoin là lĩnh vực thanh toán, đặc biệt là thanh toán xuyên biên giới.

Hiện tại, thanh toán xuyên biên giới liên quan đến nhiều tổ chức trung gian, quy trình phức tạp, chi phí cao và thời gian thanh toán dài. Stablecoin không chỉ là sự lựa chọn tốt hơn, mà còn là kênh quan trọng cho sự tham gia kinh tế. Khi các quy định ngày càng tuân thủ, vị trí của stablecoin trong thanh toán toàn cầu sẽ trở nên ngày càng quan trọng. Trong tương lai, việc áp dụng quy mô lớn stablecoin trong các tình huống thanh toán có khả năng kết hợp với DeFi để tạo ra PayFi, đạt được khả năng tương tác, lập trình và kết hợp trong thanh toán, hình thành một mô hình tài chính mới và trải nghiệm sản phẩm mà tài chính truyền thống không thể đạt được.

2. Giao thức Tài sản Taproot + Mạng lưới Lightning: Hạ tầng của mạng lưới thanh toán toàn cầu

Hiện tại, Stablecoin chủ yếu lưu thông trên mạng ETH và TRON, nhưng các mạng này có phí giao dịch cao và thời gian xác nhận lâu. So với đó, mạng Lightning có ưu điểm nhanh hơn, chi phí thấp hơn và khả năng mở rộng cao hơn.

2.1 Giới thiệu về Mạng Lightning

Mạng lưới Lightning là giải pháp mở rộng lớp hai trưởng thành đầu tiên của Bitcoin. Nhiều nhóm đã phát triển độc lập các triển khai của mạng lưới Lightning, bao gồm Lightning Labs, Blockstream và ACINQ. Taproot Assets chính là giao thức phát hành tài sản do Lightning Labs phát triển.

Mạng lưới Lightning đạt được giao dịch ngoại tuyến thông qua việc thiết lập kênh trạng thái hai chiều. Cả hai bên tạo một địa chỉ đa ký để thực hiện giao dịch, chỉ truyền thông trên chuỗi khi thanh toán cuối cùng. Cơ chế này cho phép thực hiện giao dịch ngoại tuyến vô hạn lần, tránh gây tắc nghẽn cho mạng Bitcoin, đồng thời duy trì tính an toàn của mạng Bitcoin.

2.2 Lợi ích của mạng lưới ánh sáng

Mạng lưới ánh sáng hoạt động được 9 năm, xây dựng trên mạng lưới Bitcoin, có độ an toàn cao. Hiện nay đã có hơn 5000 Bitcoin dung lượng, 18000+ nút và 50000+ kênh. Thông qua kênh thanh toán hai chiều, nó cho phép giao dịch ngay lập tức với chi phí thấp, đang được các nhà cung cấp thanh toán và thương nhân trên toàn cầu rộng rãi áp dụng, trở thành giải pháp đồng thuận cho thanh toán toàn cầu.

2.3 Tầm quan trọng của giao thức Taproot Assets

Trước khi giao thức Taproot Assets ra đời, mạng lưới Lightning chỉ hỗ trợ thanh toán bằng Bitcoin, và các trường hợp sử dụng rất hạn chế. Giao thức này cho phép bất kỳ ai hoặc tổ chức nào phát hành token, bao gồm cả stablecoin tương ứng với tiền pháp định.

Tài sản của giao thức Taproot Assets hoàn toàn tương thích với mạng Lightning, cho phép việc thanh toán bằng stablecoin trên mạng Lightning trở nên khả thi. Điều này có nghĩa là một lượng lớn tài sản mới được phát hành dựa trên mạng Bitcoin (đặc biệt là stablecoin) sẽ lưu thông trên mạng Lightning, tăng cường thêm sức ảnh hưởng của mạng Lightning trong lĩnh vực thanh toán toàn cầu.

3. Giải thích chi tiết về giao thức Taproot Assets

3.1 Mô hình UTXO vs Mô hình Tài khoản

Giao thức Taproot Assets dựa trên mô hình UTXO của Bitcoin. So với mô hình Account, mô hình UTXO tự nhiên tránh được vấn đề chi tiêu gấp đôi, cung cấp sự bảo vệ an toàn cao hơn. Giao thức TA áp dụng khái niệm niêm phong một lần, đảm bảo tài sản di chuyển cùng với UTXO, tăng cường độ an toàn của giao dịch.

3.2 Ảnh hưởng của nâng cấp Taproot

Bản nâng cấp Taproot vào năm 2021 đã giới thiệu chức năng hợp đồng thông minh đơn giản như chữ ký đa để mạng Bitcoin. Điều này cung cấp cho người dùng tổ chức một cách thức giao dịch an toàn hơn, đồng thời tăng cường bảo vệ quyền riêng tư.

3.3 Nguyên lý kỹ thuật TA

Giao thức TA sử dụng nâng cấp Taproot, ghi lại trạng thái chuyển đổi tài sản trên cây Merkle Taproot. Nó áp dụng cây Merkle tổng hợp thưa để quản lý trạng thái tài sản, chỉ ghi lại băm gốc của cây Merkle vào chuỗi Bitcoin, tránh được sự phình to dữ liệu trên chuỗi.

Mối quan hệ giữa giao thức TA 3.4 và mạng lưới Lightning

Giao thức TA cho phép phát hành tài sản trên chuỗi chính của Bitcoin, sau đó lưu thông trong mạng lưới Lightning. Nguyên lý thực hiện kênh TA tương tự như kênh trạng thái, dựa trên hợp đồng khóa thời gian băm, hỗ trợ lưu thông tài sản TA trên mạng lưới Lightning.

3.5 Chi phí sử dụng của người dùng và vấn đề lưu trữ tập trung

Giao thức TA yêu cầu dữ liệu tài sản được lưu trữ trên khách hàng ngoài chuỗi, cần khách hàng xác minh tính hợp lệ của tài sản. Hiện tại, hầu hết các dịch vụ ví mạng Lightning đều sử dụng cách thức quản lý, điều này đặt ra thách thức cho việc lưu trữ và quản lý phi tập trung các tài sản lớn.

4. Giải pháp tự quản lý

Các giải pháp phi tập trung cho tài sản TA lưu thông trên mạng Lightning đã xuất hiện trên thị trường. Chẳng hạn, LnFi cung cấp giải pháp lưu trữ đám mây, giảm bớt rào cản tham gia cho người dùng. Nhóm BitTap đã phát triển ví plugin trình duyệt phi tập trung cho TA, cung cấp cho người dùng lựa chọn tự lưu trữ.

Giao thức ví sáng tạo của BitTap (Bittapd) cho phép người dùng hoàn toàn kiểm soát khóa riêng, cung cấp trải nghiệm phi tập trung và bảo mật tương tự như Metamask. Người dùng có thể sử dụng ví BitTap để lưu trữ và chuyển đổi tài sản stablecoin trên mạng chính Bitcoin, và tự do chuyển tiền lẻ vào mạng Lightning.

5. Tóm tắt

Stablecoin đang mở rộng từ giao dịch tiền điện tử sang lĩnh vực thanh toán toàn cầu. Mạng lưới Lightning với phí thấp và giao dịch nhanh chóng đã trở thành cơ sở hạ tầng thanh toán toàn cầu lý tưởng, trong khi việc ra mắt giao thức Taproot Assets đã tăng cường thêm chức năng của nó. Các giải pháp ví phi tập trung do các đội như BitTap phát triển đã bổ sung mảnh ghép cuối cùng, cung cấp cho người dùng một cách quản lý tài sản an toàn và phi tập trung hơn.

So với hệ thống thanh toán truyền thống, cơ sở hạ tầng thanh toán được hình thành từ giao thức TA + mạng lưới ánh sáng không chỉ tương đương về tính tức thời mà còn đạt được sự phi tín nhiệm thông qua thiết kế mã. Các giải pháp tự quản trong hệ sinh thái đảm bảo quyền tự chủ của người dùng đối với tài sản, hỗ trợ chuyển tiền tự do không điều kiện, nâng cao tự do thanh toán lên một tầm cao chưa từng có.