Phân tích sự phát triển và xu hướng thay đổi của thị trường Stablecoin

Lời nói đầu

Stablecoin như một thành phần cốt lõi kết nối tài chính truyền thống và hệ sinh thái tài sản mã hóa, vị trí chiến lược của nó đang ngày càng tăng lên. Từ mô hình lưu ký tập trung ban đầu, đến nay là stablecoin được phát hành bởi chính giao thức, được thúc đẩy bởi cơ chế tổng hợp trên chuỗi và thuật toán, cấu trúc thị trường đã có sự thay đổi căn bản.

Đồng thời, nhu cầu đối với Stablecoin nhanh chóng mở rộng từ DeFi, tài sản thực được đưa lên chuỗi, sản phẩm phái sinh thế chấp thanh khoản cho đến mạng lưới lớp hai, thúc đẩy sự hình thành một cấu trúc mới với sự tồn tại, cạnh tranh và hợp tác của nhiều mô hình.

Điều này không còn chỉ là vấn đề phân khúc thị trường đơn giản, mà là cuộc cạnh tranh sâu sắc về "hình thái tương lai của tiền điện tử" và "tiêu chuẩn thanh toán trên chuỗi". Báo cáo này tập trung vào các xu hướng chính và đặc điểm cấu trúc của thị trường stablecoin hiện tại, hệ thống tổng hợp cơ chế hoạt động, hiệu suất thị trường và mức độ hoạt động trên chuỗi của các dự án chính, môi trường chính sách, giúp hiểu hiệu quả xu hướng tiến hóa của stablecoin và cấu trúc cạnh tranh trong tương lai.

Một, xu hướng thị trường Stablecoin

1.1 Tổng giá trị thị trường stablecoin toàn cầu và xu hướng tăng trưởng

Đến ngày 26 tháng 5 năm 2025, tổng giá trị thị trường của các stablecoin trên toàn cầu đã tăng lên khoảng 2463,82 tỷ USD, tăng khoảng 4927,64% so với khoảng 5 tỷ USD vào năm 2019, thể hiện sự tăng trưởng bùng nổ. Xu hướng này không chỉ thể hiện sự mở rộng nhanh chóng của stablecoin trong hệ sinh thái tiền điện tử, mà còn nhấn mạnh vị trí ngày càng không thể thay thế của chúng trong các lĩnh vực thanh toán, giao dịch và tài chính phi tập trung.

Năm 2025, thị trường Stablecoin tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, tăng 78,02% so với giá trị thị trường 138,4 tỷ USD vào năm 2023, hiện chiếm 7,04% tổng giá trị thị trường tiền điện tử, củng cố vị trí cốt lõi của nó trên thị trường.

2019-2022 năm: Giá trị thị trường của Stablecoin đã tăng vọt từ 5 tỷ USD lên 167,9 tỷ USD, tăng 32 lần, chủ yếu do sự bùng nổ của hệ sinh thái DeFi, nhu cầu thanh toán xuyên biên giới gia tăng và nhu cầu trú ẩn an toàn trên thị trường.

Năm 2023: Giá trị thị trường giảm 17,57%, chủ yếu do sự sụp đổ của TerraUSD và việc siết chặt quy định tiền điện tử toàn cầu.

Năm 2024-2025: Vốn hóa thị trường phục hồi mạnh mẽ, tăng 78,02%, phản ánh mức độ tham gia của các tổ chức tăng lên và ứng dụng DeFi tiếp tục mở rộng.

1.2 Các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng gần đây

Môi trường tài chính vĩ mô:

Trong bối cảnh áp lực lạm phát toàn cầu và sự biến động gia tăng của thị trường tài chính, nhu cầu của nhà đầu tư đối với "tiền mặt trên chuỗi" tăng đáng kể. Bộ Tài chính Hoa Kỳ định nghĩa stablecoin là "tiền mặt trên chuỗi", cung cấp cơ sở chính sách cho việc thu hút vốn truyền thống. Đồng thời, trong thời điểm tài sản tiền điện tử biến động mạnh, stablecoin được coi là nơi trú ẩn an toàn.

Tiến bộ công nghệ và lợi thế chi phí:

Một số chuỗi công khai hiệu quả cao đại diện là Tron đã giảm mạnh chi phí giao dịch, chuyển khoản USDT trên chuỗi Tron gần như không mất phí, thu hút nhiều người dùng giao dịch. Các blockchain có thông lượng cao như Solana cũng nhờ vào tốc độ cao và đặc điểm phí thấp, thúc đẩy việc mở rộng các tình huống sử dụng stablecoin.

Cơ quan áp dụng tăng cường:

Năm 2024, BlackRock phát hành quỹ token hóa BUIDL dựa trên USDC, nhằm khám phá việc đưa tài sản như trái phiếu và bất động sản lên chuỗi, nhấn mạnh tầm quan trọng của stablecoin trong thanh toán cấp tổ chức. Theo ước tính của OKG Research: Trong bối cảnh khung quy định toàn cầu dần được mở rộng và sự áp dụng rộng rãi của các tổ chức và cá nhân, tổng cung của thị trường stablecoin toàn cầu sẽ đạt 30 nghìn tỷ USD vào năm 2030, khối lượng giao dịch trên chuỗi hàng tháng đạt 90 nghìn tỷ USD, tổng giao dịch hàng năm có thể vượt qua 100 nghìn tỷ USD. Điều này có nghĩa là stablecoin không chỉ sẽ đứng ngang hàng với hệ thống thanh toán điện tử truyền thống, mà còn sẽ chiếm vị trí cơ bản trong mạng lưới thanh toán toàn cầu. Về quy mô vốn hóa thị trường, stablecoin sẽ trở thành "loại tài sản tiền tệ cơ bản thứ tư" sau trái phiếu quốc gia, tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, trở thành phương tiện quan trọng trong thanh toán số và luân chuyển tài sản.

Nhu cầu DeFi kéo theo:

Ngân hàng Citibank chỉ ra rằng, Stablecoin là "cổng chính" của DeFi, đặc điểm biến động thấp của nó làm cho nó trở thành lựa chọn hàng đầu để lưu trữ và giao dịch giá trị. Báo cáo của Chainalysis cho thấy, Stablecoin chiếm hơn hai phần ba trong khối lượng giao dịch trên chuỗi, được áp dụng rộng rãi trong các tình huống cho vay, cung cấp tính thanh khoản cho DEX và khai thác. TVL của một số giao thức DeFi hàng đầu vào năm 2024 dự kiến sẽ tăng khoảng 30%, USDC và DAI là các cặp giao dịch chính. Sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, giá trị vốn hóa thị trường của Stablecoin tăng thêm 25 tỷ USD, xác nhận vai trò cốt lõi của nó trong các tình huống DeFi.

Hai, Cấu trúc thị trường Stablecoin và Cục diện cạnh tranh

2.1 Độ tập trung của thị trường và cấu trúc tổng thể

Hiện tại, thị trường stablecoin đang trong tình trạng tập trung cao độ, giá trị thị trường của USDT đạt 1503.35 tỷ USD, chiếm 61.27%; giá trị thị trường của USDC là 608.22 tỷ USD, chiếm 24.79%. Tổng thị phần của hai loại này lên tới 86.06%, tạo thành cấu trúc độc quyền song phương.

Mặc dù vậy, các stablecoin mới nổi đang dần nổi lên, thách thức vị thế thống trị. Ví dụ, USDE đã tăng từ 146 triệu USD vào đầu năm 2024 lên 4,889 triệu USD, tăng hơn 334 lần, trở thành stablecoin phát triển nhanh nhất. Ngoài ra, USD1 và USD0 cũng thể hiện xu hướng mở rộng thị trường tốt, nhưng trong ngắn hạn vẫn chưa đủ sức để lung lay vị thế thống trị của USDT và USDC.

2.2 Phân tích cấu trúc cạnh tranh

Thị trường cạnh tranh chủ yếu diễn ra giữa ba loại Stablecoin:

Stablecoin được thế chấp bằng tiền tệ pháp định: USDT và USDC được hỗ trợ bằng dự trữ đô la Mỹ, nhờ vào tính minh bạch và tính tuân thủ, chiếm ưu thế trong các sàn giao dịch tập trung và tài chính truyền thống. Ví dụ, USDT đã tăng thêm 30 tỷ đô la giá trị thị trường vào năm 2024, cho thấy mức độ tin cậy của thị trường.

Stablecoin phi tập trung: USDE thông qua cơ chế đô la tổng hợp và mô hình lợi suất gốc, sẽ trở thành cặp giao dịch phổ biến trên một DEX vào năm 2024, với lượng khóa tăng 50%, nhanh chóng nổi lên trong hệ sinh thái DeFi; trong khi DAI dựa vào quản trị phi tập trung của MakerDAO, thu hút người dùng DeFi, nhưng quy mô nhỏ, chỉ 3.631 tỷ đô la.

Stablecoin mới nổi: USD1 nhanh chóng mở rộng lên 2,133 triệu USD thông qua sự bảo chứng của các tổ chức; USD0 thu hút người dùng với cơ chế khuyến khích DeFi, đạt giá trị thị trường 641 triệu USD.

Khác: Sự sụp đổ của TerraUSD vào năm 2022 đã dẫn đến cuộc khủng hoảng niềm tin vào stablecoin thuật toán, thúc đẩy thị trường hướng tới stablecoin được đảm bảo bằng tiền pháp định minh bạch hơn, do đó USDC đã tăng trưởng khoảng 10% thị phần trong giai đoạn 2023-2024.

Logic của sự trỗi dậy của 2.3 USDE

USDE là một loại stablecoin đô la tổng hợp dựa trên Ethereum, sử dụng Ethereum được staked làm tài sản thế chấp và áp dụng chiến lược phòng ngừa delta trung tính để duy trì liên kết của nó với đô la Mỹ. Sự tăng trưởng nhanh chóng của nó có thể được quy cho các yếu tố sau:

Cơ chế lợi nhuận đổi mới:

USDE thông qua chức năng "trái phiếu internet", cung cấp lợi suất cao cho người sở hữu, đến từ lợi suất staking của stETH và chênh lệch tỷ lệ phí vốn từ thị trường hợp đồng vĩnh viễn. Mô hình lợi suất cao này đã thu hút một lượng lớn người dùng DeFi và nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt trong môi trường lãi suất thấp, các sản phẩm tài chính truyền thống khó có thể cung cấp mức hoàn trả tương tự.

Tích hợp sâu sắc của hệ sinh thái DeFi:

Sự hỗ trợ rộng rãi của USDE trên các nền tảng DeFi đã khiến nó trở thành một trong những stablecoin được người dùng DeFi ưa chuộng. Người dùng có thể dễ dàng thực hiện giao dịch, cung cấp thanh khoản hoặc tham gia vào việc cho vay mà không phải lo lắng về sự biến động giá. Khối lượng khóa USDE trên một DEX nào đó đã tăng 50%, phản ánh vị trí quan trọng của nó trong hệ sinh thái DeFi.

Tính phi tập trung và khả năng chống kiểm duyệt:

Là một stablecoin hoàn toàn dựa trên tài sản tiền điện tử, USDE không phụ thuộc vào hệ thống tài chính truyền thống, điều này có sức hấp dẫn đáng kể đối với người dùng theo đuổi sự phi tập trung, đặc biệt là ở một số khu vực, nơi dịch vụ tài chính truyền thống bị hạn chế hoặc có giới hạn.

Tăng trưởng nhu cầu thị trường:

Khi hệ sinh thái DeFi và tiền điện tử mở rộng, nhu cầu về Stablecoin tiếp tục tăng. USDE như một Stablecoin sáng tạo và hoàn toàn phi tập trung, đáp ứng nhu cầu của thị trường về các giải pháp Stablecoin mới.

Hỗ trợ và hợp tác của tổ chức:

Sự hợp tác giữa Ethena Labs với các tổ chức đầu tư tiền điện tử và sàn giao dịch nổi tiếng đã tăng cường niềm tin và tính thanh khoản của USDE trên thị trường.

Tiếp thị và tham gia cộng đồng:

Ethena Labs đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của người dùng và các nhà phát triển thông qua các chiến lược tiếp thị hiệu quả và chương trình khuyến khích cộng đồng, thúc đẩy việc áp dụng USDE.

2.4 Thách thức của các Stablecoin mới nổi

USD1: Được phát hành bởi World Liberty Financial, giá trị thị trường đạt 2.133 tỷ USD, đứng thứ 7, giá trị thị trường của nó đã tăng vọt từ 128 triệu USD lên 2.133 tỷ USD chỉ trong vòng một tuần, với đà tăng trưởng mạnh mẽ.

WLFI có liên quan đến gia đình Trump, đã nhận được khoản đầu tư 200 triệu USD từ một số tổ chức, tăng cường sự đảm bảo của các tổ chức. Có báo cáo cho biết, USD1 được chọn làm đồng tiền thanh toán cho các giao dịch lớn, như dự án hợp tác của chính phủ Pakistan, càng làm tăng ảnh hưởng của nó trên thị trường.

USD1 thông qua thỏa thuận độc quyền và việc áp dụng của các tổ chức mở rộng nhanh chóng, nhưng bối cảnh chính trị của nó có thể gây ra rủi ro quản lý.

USD0: Phát hành từ nền tảng Usual, giá trị thị trường 641 triệu USD, xếp hạng thứ 12. Nó thu hút người dùng thông qua cơ chế khuyến khích token USUAL, cho phép người nắm giữ tham gia quản trị và chia sẻ lợi nhuận từ nền tảng.

USD0 kết hợp tính ổn định thấp của Stablecoin và tiềm năng lợi nhuận của DeFi, đã thu hút người dùng chú trọng vào sự đổi mới phi tập trung.

Vị trí độc đáo của USD0 trong hệ sinh thái DeFi đã mang lại tiềm năng tăng trưởng, nhưng cần nâng cao nhận thức thị trường và tính thanh khoản.

Các stablecoin mới nổi đang thách thức thị trường thông qua các chiến lược khác biệt, nhưng trong ngắn hạn khó có thể lay chuyển vị thế thống trị của USDT và USDC.

Ba, Phân tích và so sánh các stablecoin phổ biến

Từ cấu trúc cơ chế, loại tài sản hỗ trợ, tính thanh khoản và các tình huống ứng dụng, phân tích so sánh hệ thống các stablecoin chính đang đứng trong top 5 theo vốn hóa thị trường hiện tại.

3.1 So sánh các tham số cốt lõi

| Tham số | USDT | USDC | DAI | USDE | USD1 | |------|------|------|-----|------|------| | Cơ quan phát hành | Tether | Circle | MakerDAO | Ethena Labs | World Liberty Financial | | Vốn hóa | 1503.35 tỷ USD | 608.22 tỷ USD | 36.31 tỷ USD | 48.89 tỷ USD | 21.33 tỷ USD | | Loại cơ chế | Thế chấp pháp tệ | Thế chấp pháp tệ | Thế chấp tài sản tiền điện tử | Đồng đô la tổng hợp | Thế chấp pháp tệ | | Tài sản hỗ trợ chính | Tiền mặt, Trái phiếu chính phủ, v.v. | Tiền mặt, Trái phiếu chính phủ | ETH, USDC, v.v. | stETH | Trái phiếu chính phủ, Tiền mặt ( đang được xác nhận ) | | Các trường hợp ứng dụng chính | Giao dịch, thanh toán | DeFi, tổ chức | DeFi | DeFi | Thanh toán, giải quyết | | Độ minh bạch | Báo cáo quý | Kiểm toán hàng tháng | Trực tuyến thời gian thực | Trực tuyến thời gian thực | Chưa công bố | | Rủi ro chính | Nghi ngờ về dự trữ | Phụ thuộc vào quy định | Biến động tài sản thế chấp | Rủi ro hệ sinh thái DeFi | Rủi ro chính trị |

3.2 Tính thanh khoản và phân phối cặp giao dịch

USDT, USDC và các stablecoin chính khác có tính thanh khoản rất dồi dào, và đều có các cặp giao dịch sâu trên hầu hết các sàn giao dịch chính cũng như các nền tảng giao dịch phi tập trung. Chúng gần như bao phủ tất cả các chuỗi công chính: USDT/USDC có thể giao dịch trên các chuỗi như Ethereum, Tron, Solana, BSC, Polygon; trong khi đó, các stablecoin mới nổi chủ yếu được niêm yết trên các chuỗi công cụ cụ thể và một số sàn giao dịch tập trung. Mới đây, mạng Tron đã áp dụng phí giao dịch 0 cho USDT, từ đó nâng cao khối lượng giao dịch và tính thanh khoản của USDT trên chuỗi này. Nhìn chung, USDT và USDC là các stablecoin có tính thanh khoản toàn cầu cao nhất, trong khi tính thanh khoản của các stablecoin khác thì tập trung ở các hệ sinh thái và sàn giao dịch cụ thể.

3.3 Độ minh bạch dự trữ

Sự minh bạch của dự trữ là yếu tố then chốt để đánh giá độ tin cậy của Stablecoin. Dưới đây là phân tích chi tiết về sự minh bạch của dự trữ các Stablecoin:

USDT:

• Tình hình dự trữ: Khẳng định được hỗ trợ bởi tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, trái phiếu chính phủ ngắn hạn và các tài sản khác.
• Độ minh bạch: Mỗi quý công bố báo cáo dự trữ, nhưng từ lâu đã bị nghi ngờ, một số báo cáo cho thấy cấu trúc dự trữ phức tạp, một số tài sản khó xác minh. Ví dụ, USDT năm 2023 bị chỉ trích rằng dự trữ bao gồm thương phiếu, gây lo ngại trên thị trường.
• Rủi ro: Đã nhiều lần bị điều tra bởi cơ quan quản lý do vấn đề minh bạch dự trữ trong lịch sử.

USDC: