Overlay Protocol là gì?

(Nguồn: OverlayProtocol)

Overlay Protocol (gọi tắt là Overlay) là nền tảng phi tập trung cho phép người dùng xây dựng vị thế giao dịch dựa trên các nguồn dữ liệu khó bị thao túng và không thể dự báo, mà không cần đối tác truyền thống. Người dùng trực tiếp tương tác với toàn bộ giao thức và tất cả chủ sở hữu token OVL, tạo ra quan hệ cá cược chung giúp thị trường Overlay có độ sâu thanh khoản cao kể cả khi không có pool thanh khoản truyền thống.

Đa dạng hóa loại hình thị trường

Overlay mở rộng phạm vi thị trường sang các lĩnh vực ngoài tài chính truyền thống, bao gồm:

• Tỷ lệ băm của Bitcoin, phí gas, độ khó BTC, giá sàn NFT, token xã hội, lợi suất, v.v.

• Thị trường phi crypto: Sự kiện thể thao điện tử và thể thao, giá sneaker, thị trường dự đoán chính trị, dữ liệu khoa học tự nhiên, v.v.

Miễn là nguồn dữ liệu đáp ứng yêu cầu về tính chống thao túng và không thể dự đoán, Overlay đều có thể chuyển hóa thành thị trường giao dịch.

Mô hình hoạt động không đối tác

Theo cơ chế giao dịch của Overlay, vị thế của người dùng không đối đầu riêng lẻ với từng nhà giao dịch mà là với toàn bộ giao thức và tất cả chủ sở hữu OVL. Khi có lợi nhuận, giao thức tự động phát hành mới OVL để trả lãi; khi thua lỗ, một lượng OVL tương ứng được đốt khỏi tổng cung. Các ưu điểm của mô hình này bao gồm:

• Không phụ thuộc LP hoặc nhà tạo lập thị trường truyền thống

• Thanh khoản tự động dồi dào

• Phủ sóng thị trường rộng

• Giảm trượt giá và chi phí phát sinh do thiếu thanh khoản

Cơ chế định giá của Overlay

Giá thị trường trên Overlay không dựa vào khớp lệnh truyền thống theo thời gian thực mà được xác lập từ dữ liệu thu thập định kỳ qua oracle, sau đó điều chỉnh bởi các cơ chế tích hợp sẵn trong giao thức. Miễn là nguồn dữ liệu không thể bị thao túng và khó dự đoán, nó đều có thể tích hợp vào Overlay. Cách vận hành này ngăn giá bị tác động bởi số ít nhà giao dịch trong ngắn hạn, đồng thời duy trì sự minh bạch và độ tin cậy.

Cơ chế giao dịch của Overlay

Trên Overlay, người dùng cần khóa OVL làm tài sản ký quỹ trong hợp đồng thông minh.

• Khi sinh lợi: Giao thức phát hành thêm OVL bằng lợi nhuận và phân bổ cho người dùng.

• Khi thua lỗ: Giao thức đốt số OVL có giá trị tương đương tương ứng.

• Hòa vốn: Không phát hành cũng không đốt OVL.

Cơ chế này giúp nguồn cung OVL tự động điều chỉnh theo lãi/lỗ thị trường.

Đặc điểm hợp đồng của Overlay

Hợp đồng Overlay tương tự hợp đồng vĩnh viễn nhưng có một số khác biệt quan trọng:

• Không có kỳ hạn đáo hạn

• Không cần giao nhận vật lý tài sản

• Không cá cược đối kháng từng đối tác; mà là với giao thức và toàn bộ các chủ sở hữu token

Thiết kế này giúp người dùng linh hoạt nắm giữ vị thế dài hạn và tham gia thị trường chủ động hơn.

Quản trị và cộng đồng

Overlay Protocol được quản trị bởi PlanckCat DAO, các chủ sở hữu OVL sẽ có quyền biểu quyết trong tương lai. Cơ chế phân bổ quyền biểu quyết gồm:

• 1 NFT PCD = 100.000 phiếu bầu

• 1 OVL = 1 phiếu bầu

DAO chịu trách nhiệm quyết định niêm yết/hủy niêm yết thị trường, cài đặt tham số rủi ro cũng như các vấn đề cốt lõi. Dù không sở hữu NFT PCD, thành viên cộng đồng vẫn có thể thảo luận qua Discord và diễn đàn để tác động quyết định quản trị.

Tokenomics của Overlay

Theo thiết kế giao thức, tổng cung OVL sẽ thay đổi động, nguồn cung ban đầu là 88.888.888 token. Các tiện ích của token gồm:

• Giao dịch và ký quỹ: Người dùng bắt buộc khóa OVL làm tài sản thế chấp khi mở vị thế, lãi hay lỗ đều được thanh toán bằng OVL.

• Quản trị DAO: Chủ sở hữu token có quyền biểu quyết các quy tắc thị trường, tham số rủi ro, phân bổ nguồn lực, v.v.

• Tham gia thị trường: OVL là phương tiện thanh khoản chủ lực, đóng vai trò là nguồn thanh khoản trung tâm cho giao thức.

Khuyến cáo rủi ro

Dù Overlay Protocol đã xây dựng mô hình thị trường không đối tác, giao dịch vẫn tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt khi sử dụng đòn bẩy có thể gây thua lỗ tài sản. Overlay là công nghệ còn mới, các giải pháp bảo mật đã được áp dụng nhưng không thể đảm bảo an toàn tuyệt đối cho tài sản.

Giao dịch OVL spot sẽ bắt đầu từ 17:00 ngày 14/08/2025 (giờ UTC). Để tìm hiểu thêm về Web3, đăng ký ngay tại: https://www.gate.com/

Kết luận

Overlay Protocol đổi mới thị trường giao dịch bằng việc chuyển vai trò đối tác từ nhà giao dịch cá nhân sang toàn bộ giao thức và chủ sở hữu token, duy trì vận hành thị trường liên tục thông qua cơ chế phát hành/đốt token linh hoạt. Mô hình này giải quyết nút cổ chai thanh khoản đồng thời mở ra cơ hội cho các thị trường dữ liệu mới. Khi nguồn dữ liệu phi truyền thống ngày càng đa dạng, OVL sẽ dần trở thành hạ tầng quan trọng cho thị trường phi tập trung, mang lại nhiều lựa chọn giao dịch mở và đa dạng cho cộng đồng crypto.