Yen Faiz Artışı ve Tuzak İşlemleri Tersine Dönüş: Dolar, Altın ve Bitcoin'in Eş Zamanlı Düşüşü Üzerine Analiz

Görüş Özeti

• Temmuz makroekonomik döngüsünün sona ermesinin ardından, dolar, altın ve Bitcoin nadir bir şekilde aynı anda düştü.
• Ana sebep, Japon yeni carry trade'inin ek teminat talebinin likidite talebini artırmasıdır; büyük miktarda altın ve Bitcoin pozisyonu, dolar likiditesi sağlamak için kapatılmıştır.
• Japon Merkez Bankası'nın bu faiz artırımı, yenin döviz kuru savunma kararlılığını yansıtıyor. Uzun vadede varlık fiyatları ile ilişkisi belirsiz olsa da, Japon makroekonomisi üzerinde derin etkiler yaratabilir, özellikle dış ticaret ve yüksek teknoloji üretiminde.

1. Temmuz ayında Dolar, Altın ve Bitcoin'in aynı anda düşüş yaşaması düşük olasılıkta bir olay analizi

Genellikle, ABD doları cinsinden fiyatlandırılan altın ve Bitcoin'in aynı anda büyük bir düşüş göstermesi nadirdir. Bu iki varlık genellikle dolar endeksi ile negatif bir ilişki içindedir ve ortak enflasyona karşı özellikleri ve yüksek likiditeleri nedeniyle fiyatları genellikle pozitif bir ilişki sergiler.

2024 yılının Ağustos ayının başında, ABD ekonomik verileri beklentilerin altında kalmasına rağmen, Fed'in Eylül ayında faiz indirimine gitmesi neredeyse kesinleşti, ancak dolar endeksi, altın ve Bitcoin fiyatları aynı anda büyük bir düşüş yaşadı. Bu durum, Japon Merkez Bankası'nın Temmuz ayı sonunda getiri eğrisi kontrolünden çıkma (YCC) sonrası ilk faiz artırımını açıklamasından kaynaklanarak, yenin tuzak işlemlerinin tersine dönmesiyle ilgili.

Yen tuzak işlemleri, Japon yeninin son derece düşük faiz oranlarından yararlanarak yen borçlanmak ve ardından bunları dolara çevirip dolar varlıkları tutma işlemidir. Son yıllarda, Japonya ve ABD arasındaki faiz farkı %3'ün üzerinde uzun süreli kaldığı için, bu işlem modeli giderek daha aktif hale gelmiştir.

Japon Merkez Bankası'nın beklenenden fazla faiz artırmasının ardından, Japonya'daki piyasa faiz oranları, yen kuru ve Japon tahvili getirileri aynı anda yükseldi ve Japonya-ABD faiz farkı hızla daraldı. Pozisyonların zorunlu kapatılmasını önlemek için birçok yatırımcı, altın, Bitcoin gibi güvenli liman varlıklarının pozisyonlarını tasfiye etmek zorunda kaldı ve bunları ek teminat için dolar olarak çevirdi. Bu da Bitcoin ve altının büyük bir satış baskısıyla karşı karşıya kalmasına neden oldu.

Şu anda, ABD ve Japonya uzun vadeli faiz farkı %3'ün altına düştü, ABD Doları'nın Japon Yeni karşısındaki değeri sürekli olarak düşüyor, bu da Japon Yeni'nin carry trade'e dönüştürme maliyetini ve zorluğunu artırdı. Carry trade'deki düşüşün 3-5 ay daha devam etmesi bekleniyor.

İki, tuzak işlemlerinin varlık fiyatları üzerindeki uzun vadeli etkisi sınırlıdır

ABD doları likiditesinin kısa vadede daralmasına ve güvenli varlık fiyatlarının dalgalanmasına neden olmasının yanı sıra, carry trade tersine dönmesi uzun vadede yen ve Japon tahvilleri dışındaki diğer varlıklar üzerinde sınırlı etkiye sahiptir. 1990'ların başından bu yana yen, ana carry trade para birimi haline geldiğinden beri, tarihsel olarak toplamda 5 carry trade tersine dönüş olayı yaşanmıştır. Fonların Japonya'ya geri akışına, yenin değerinin artmasına ve Japon tahvili getirilerinin yükselmesine neden olmanın yanı sıra, küresel hisse senedi varlıklarının her carry trade tersine dönüşüne tepkisi tutarsız olmuştur.

Bu beş tur tuzak faizi işlemleri sırasıyla 1998, 2002, 2007, 2015 ve 2022 yıllarında gerçekleşmiştir. 1998 ve 2022 yıllarında küresel hisse senedi piyasası iyi performans gösterirken, diğer üç yıl ise kötü bir performans sergilemiştir ve güvenilir bir düzeni özetlemek zordur.

Üç, Yen faiz artırımlarının Japon makroekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri

Yen döviz kuru ve carry trade'in tersine dönmesi, döngüsel güçlendirme mantıksal iletim zincirini ortaya koymaktadır. Merkez bankası faiz artışı, faiz farkının daralmasına, carry trade'in tersine dönmesine neden olmakta, bu da sermaye geri akışı ve yenin değer kazanmasını tetiklemekte, yen cinsinden varlıkların getirileri genişlemekte ve carry trade motivasyonunu daha da zayıflatmakta, bu da güçlendirilmiş bir döngü oluşturmaktadır.

Japonya Merkez Bankası'nın bu faiz artışı, yerel para biriminin satın alma gücünün istikrarını korumayı amaçlıyor, ancak yen'in değerindeki artışın Japon ekonomisi üzerinde yaratabileceği olumsuz etkilere karşı, politika otoriteleri henüz net bir çözüm sunmuş gibi görünmüyor.

Japonya'nın dış ticaretinin GSYİH içindeki payı yüksek olmasa da, Japonya'nın dışa açılan ihracatı sanayi mamulleri ağırlıklıdır, özellikle otomotiv sanayisi merkezidir. Otomotiv sanayi uzun bir tedarik zincirine sahiptir, çok sayıda istihdam olanağı sunar ve üretim verimliliği yüksektir. Balassa-Samuelson etkisi nedeniyle, imalat ticaret sektöründeki yüksek ücret seviyesi hızlı bir şekilde ticaret dışı sektörlere aktarılır ve Japonya'nın genel ekonomik gelişimini destekler. Ayrıca, Japonya'nın büyük otomotiv markalarının yurtdışında kurduğu fabrikalar ile doğrudan satışları GSYİH'ye dahil edilmemektedir, bu da dışa dönük ihracat sektörünün Japon ekonomisindeki temel rolünün hafife alınmasına neden olmaktadır.

Japonya'da iç talebin hâlâ zayıf olduğu bir ortamda, yenin değerinin büyük ölçüde yükselmesi, küresel ölçekte rekabet eden Japon otomotiv endüstrisi ve yeniden canlanmaya çalışan yarı iletken endüstrisi için olumsuz etkiler doğurabilir. Son 30 yıldır Japonya, deflasyonla mücadele etmeye çalışıyor, bu sefer Japon Merkez Bankası'nın belirgin bir şahin tutum sergilemesi, şüphesiz Japon ekonomisinin kısa vadeli görünümüne gölge düşürdü.