RWA: Con voi trong khe hẹp

Lời mở đầu

Mục tiêu của việc token hóa tài sản thực (RWA) là nâng cao tính thanh khoản, tính minh bạch và khả năng tiếp cận, giúp nhiều người có thể tiếp cận được các tài sản có giá trị cao. Mặc dù giải thích này khá phổ biến, nhưng không hoàn toàn chính xác. Bài viết này sẽ cố gắng giải thích khái niệm RWA trong bối cảnh hiện tại từ góc độ cá nhân.

Một, Lăng kính vỡ

Sự kết hợp giữa blockchain và tài sản thực có thể được truy nguyên đến Colored Coins trong giai đoạn đầu của Bitcoin. Giao thức tương tự như BRC20 này là nỗ lực hệ thống đầu tiên để blockchain thực hiện chức năng phi tiền tệ, đồng thời đánh dấu sự khởi đầu của sự tiến hóa thông minh của blockchain. Tuy nhiên, do hạn chế của kịch bản Bitcoin, Colored Coins cần phải phụ thuộc vào ví bên thứ ba để phân tích, cuối cùng thất bại do vấn đề niềm tin tập trung và tính thanh khoản không đủ.

Sự xuất hiện của Ethereum đã mở ra kỷ nguyên Turing hoàn chỉnh của blockchain. Mặc dù nhiều câu chuyện đã từng nổi tiếng, nhưng RWA ngoài stablecoin được đảm bảo bằng tài sản pháp lý vẫn chưa thực sự gây ra sự chú ý lớn. Nguyên nhân chủ yếu là như sau:

1. Blockchain về bản chất đi ngược lại với sự quản lý, trong khi RWA phải được xây dựng dựa trên các thực thể tập trung và nền tảng quản lý.

2. Vấn đề phức tạp của tài sản. Tài sản tài chính dễ dàng được mã hóa, nhưng việc mã hóa tài sản phi tài chính gặp phải nhiều thách thức, chẳng hạn như cần phụ thuộc vào hệ thống IoT và khó đối phó với hành vi xấu của con người cũng như thiên tai.

3. So với các tài sản số có biến động mạnh, tài sản thế giới thực có tính biến động thấp hơn, thiếu sức hấp dẫn. Lợi suất cao của DeFi khiến tài chính truyền thống trở nên kém hấp dẫn hơn.

Vậy tại sao bây giờ lại cần chú ý đến câu chuyện RWA?

Hai, chính sách ở trên

Sự thúc đẩy của quản lý là yếu tố then chốt cho sự phát triển của RWA. Gần đây, Hồng Kông, Dubai, Singapore và các nơi khác lần lượt ban hành khung quản lý liên quan đến RWA, tạo nền tảng cho sự phát triển của lĩnh vực này. Tuy nhiên, sự phân mảnh trong quản lý và thái độ thận trọng của tài chính truyền thống đối với rủi ro vẫn phủ lên sự phát triển của RWA một lớp bóng tối.

Hiện tại, các khu vực tài phán chính đều có khung pháp lý khác nhau đối với RWA. Các khu vực như Hoa Kỳ, Hồng Kông, Liên minh Châu Âu, Dubai, Singapore và Úc đã thiết lập các biện pháp quản lý tương ứng, liên quan đến KYC/AML, xác định chứng khoán, hạn chế thanh khoản và nhiều khía cạnh khác.

Mặc dù các khuôn khổ quản lý này cung cấp cơ sở pháp lý cho sự phát triển của RWA, nhưng cũng mang lại những thách thức mới. Các giao thức RWA hiện tại phải được trang bị nhiều mô-đun tuân thủ khác nhau để phù hợp với các yêu cầu quản lý khác nhau, điều này dẫn đến khả năng tương tác giữa các giao thức bị hạn chế, tạo ra trạng thái giống như "đảo".

Tuy nhiên, một số dự án đang khám phá các phương pháp để vượt qua những giới hạn này. Ví dụ, Ondo thông qua giao thức cho vay Flux Finance và token USDY của họ, đã thành công trong việc thực hiện sự tương tác với thế giới DeFi trong khuôn khổ tuân thủ.

Tuy nhiên, các giải pháp RWA hiện tại vẫn còn nhiều vấn đề. Để đạt được tài chính bao trùm thực sự, RWA cần thiết lập sự kết nối giữa các khu vực pháp lý khác nhau và tương tác với thế giới chuỗi trong phạm vi có thể. Chỉ khi đó, mục đích ban đầu của RWA mới có thể được thực hiện.

Ba, Tài sản và lợi nhuận

Hiện tại, tổng giá trị tài sản RWA trên chuỗi (không bao gồm stablecoin) đã đạt 20,69 tỷ USD, chủ yếu bao gồm tín dụng tư nhân, trái phiếu Mỹ, hàng hóa, bất động sản và chứng khoán cổ phiếu.

Giao thức RWA chủ yếu hướng đến người dùng tài chính truyền thống, chứ không phải người dùng gốc DeFi. Nhiều giao thức RWA hàng đầu như Goldfinch, Maple Finance và Centrifuge chủ yếu phục vụ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như người dùng cấp tổ chức.

Việc chuyển những hoạt động này lên blockchain có những lợi thế sau:

1. Thanh toán ngay lập tức 24/7
2. Phá vỡ rào cản thanh khoản khu vực
3. Giảm chi phí dịch vụ biên
4. Cung cấp kênh tài chính cho các ngành đặc thù (như doanh nghiệp khai thác, sàn giao dịch nhỏ)
5. Giảm bớt rào cản đầu tư

Đối với ngành Crypto, sự thành công của RWA sẽ mang lại không gian phát triển lớn. Đồng thời, sự xuất hiện của RWAFi có thể cung cấp nền tảng tài sản vững chắc hơn cho các giao thức DeFi, mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn tài sản đa dạng hơn.

Trong bối cảnh địa chính trị đang biến động và triển vọng kinh tế không chắc chắn, một số tài sản thế giới thực có thể trở thành lựa chọn rủi ro thấp tốt hơn so với việc chỉ giữ stablecoin. Ví dụ, vàng, tiền gửi ngoại tệ với lãi suất cao, tài sản năng lượng bị định giá thấp từ các quốc gia bị trừng phạt, trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn ngắn, và cổ phiếu công nghệ bị định giá thấp có thể trở thành những tùy chọn đầu tư RWA hấp dẫn.

Bốn, Người cầm kiếm

Thế giới blockchain thường được so sánh với "rừng tối", đây cũng là khuyết điểm vốn có của tính phi tập trung. Trong một số lĩnh vực cụ thể, RWA có thể đóng vai trò như một "người cầm kiếm", mang lại một mức độ trật tự cho thế giới song song này.

Lấy NFT làm ví dụ, mặc dù đã có một số dự án có ảnh hưởng, nhưng những người nắm giữ thực sự không nhận được quyền sở hữu trí tuệ thực sự. Lấy Bored Ape làm ví dụ, quyền sở hữu trí tuệ cốt lõi vẫn thuộc về bên phát hành Yuga Labs LLC. Người nắm giữ NFT chỉ nhận được quyền sở hữu và quyền sử dụng một hình đại diện cụ thể, mà không thể tham gia vào các quyết định quan trọng của dự án hoặc chia sẻ lợi nhuận trực tiếp.

So với đó, đầu tư IP truyền thống thường trao cho nhà đầu tư nhiều quyền hơn, như quyền sử dụng trực tiếp, quyền phân chia lợi nhuận và quyền tham gia quyết định. RWA có thể phát huy vai trò trong lĩnh vực này, mang lại những khả năng mới cho việc phân chia quyền lợi của tài sản kỹ thuật số.

Năm, Trên nền tảng

RWA có tiềm năng để tái cấu trúc hệ thống tài chính, có khả năng mang đến những cơ hội từ thế giới thực vào thế giới chuỗi khối, đồng thời cũng có thể trở thành một cách để quy định hệ sinh thái chuỗi khối. Tuy nhiên, do bị hạn chế bởi khuôn khổ quy định hiện tại, RWA vẫn giống như một giao thức riêng tư tồn tại trên chuỗi công cộng, chưa thể phát huy tối đa tiềm năng của mình. Trong tương lai, chúng tôi hy vọng sẽ có những người dẫn dắt hoặc liên minh để phá vỡ những rào cản này.

Tài sản trên các phương tiện khác nhau có thể giải phóng giá trị bất ngờ. Từ những văn bản khắc trên đồng thau thời cổ đại đến các tập bản đồ vảy cá thời Minh, quyền sở hữu tài sản luôn là nền tảng cho sự ổn định và phát triển xã hội. Nếu RWA có thể đạt được trạng thái lý tưởng, chúng ta có thể dễ dàng thực hiện nhiều hoạt động đầu tư trên toàn cầu trong cùng một ngày, thực sự hiện thực hóa một thế giới hoạt động trên một sổ cái công cộng khổng lồ. Đây chính là tầm nhìn tối thượng của RWA.